Nazwisko Działyńskich od wieków nierozerwalnie związane jest z historią Polski, a szczególnie historią Wielkopolski i Poznania. Można powiedzieć, że jest wpisane w tę historię. Począwszy od pierwszego z rodu Piotra, właściciela Działynia, pieczętującego się herbem Ogończyk, jego syna Mikołaja, dworzanina Kazimierza Jagiellończyka i wojewody inowrocławskiego, przez kolejnych Jana, potem Pawła, Zygmunta, który nabył Kórnik czy Augustyna, zamieszkującego w Konarzewie i wielu innych, przez wieki służących wiernie Polsce. Ale największą świetność rodzina osiągnęła w trudnych czasach rozbiorów, a na tej liście świetności numerem jeden jest bez wątpienia hrabia Adam Tytus Działyński, postać nieprzeciętna w każdym wymiarze.
Polecam lekturę serwisu popularnonaukowego www.tytus.edu.pl – to ciekawe źródło wiedzy nie tylko o historii Wielkopolski, ale i Polski czy świata. Warto przeczytać artykuł pt. „Kolekcja Tytusa Działyńskiego: dla Polski, nie dla siebie”: https://bit.ly/32nIbRW
Tak o serwisie pisze Wydawca – Fundacja Zakłady Kórnickie:
O „Tytusie”
„Tytus” to serwis popularnonaukowy poświęcony historii Polski i świata, ze szczególnym uwzględnieniem Wielkopolski. Naszym celem jest opowiadać o dziejach w taki sposób, by ich poznawanie było czystą przyjemnością i rodziło pasję, jaką my sami zaraziliśmy się lata temu. Pragniemy jednocześnie, by nasz portal był wiarygodnym źródłem wiedzy, który nie poświęca rzetelności na rzecz taniej sensacji.
Nasza nazwa nawiązuje do postaci hrabiego Tytusa Działyńskiego (1796–1861), polskiego arystokraty, patrioty, mecenasa sztuki, założyciela Biblioteki Kórnickiej. Zgromadził on kilkadziesiąt tysięcy książek i rękopisów, często ratując je od grabieży. Swoje bezcenne zbiory – biblioteczne oraz muzealne, umieścił w kórnickim zamku. W czasach zaborów przypominały o dawnej świetności Rzeczypospolitej, a dziś, zgodnie z zamiarem swojego twórcy, Biblioteka Kórnicka służy nam wszystkim.
„Tytus” jest rozszerzeniem idei naszego patrona i przeniesieniem jej w XXI wiek. Historia wciąż jest kluczowym źródłem tożsamości zbiorowej (lokalnej, narodowej, europejskiej, ogólnoludzkiej), budującym poczucie jedności i inspirującym do wspólnego działania. Pragniemy zatem, by „Tytus” był ogólnodostępną bazą wiedzy na temat przeszłości, pomagającą Czytelnikom odnajdywać swoje miejsce we współczesnym świecie i wzmacniać ich więź z ojczyzną (małą i dużą), jej kulturą i mieszkańcami.
Fundacja Zakłady Kórnickie
W dniu 30 lipca 1925 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę o utworzeniu Fundacji „Zakłady Kórnickie”.
Rok wcześniej, w październiku 1924 roku, zmarł Władysław Zamoyski, wnuk Tytusa Działyńskiego, który cały swój odziedziczony po przodkach majątek postanowił przekazać Narodowi. Ów majątek stanowiły: przede wszystkim bezcenna Biblioteka, majątki w Wielkopolsce (tzw. klucz kórnicki) i dobra zakopiańskie, czyli łącznie ok. 20 tys. ha ziemi, lasów i wód. Utworzenie Fundacji było nawiązaniem do najbardziej szlachetnych idei pracy organicznej w Wielkopolsce.
Krótko przed wojną z części zakopiańskiej utworzono Tatrzański Park Narodowy. W roku 1952 dekretem prezydenta B. Bieruta, Fundacja została rozwiązana. Restytucja Fundacji nastąpiła ustawą sejmową z dnia 18 września 2001 r.
Fundacja została wyposażona w nieruchomości o pow. 4 200 ha położone w powiecie poznańskim (gm. Kórnik i Mosina), powiecie średzkim (gm. Środa Wlkp. i Dominowo). Naczelną ideą odtworzenia Fundacji było zachowanie dla Narodu pozostałych majątków z zapisów rodów Działyńskich i Zamoyskich. Tylko w ten sposób, to jest poprzez ustawowy zapis, możliwe jest zachowanie tych dóbr w całości na rzecz społeczeństwa.
Fot. Diego Delso, CC BY-SA 4.0